Lichaam schenken aan de wetenschap?
In het kort
- Je lichaam wordt gebruikt voor onderwijs of het bevorderen van operatietechnieken.
- Niet elk lichaam is geschikt voor schenking. Dit bepaalt het anatomisch instituut van een ziekenhuis naar keuze.
- Je kan niet gecremeerd of begraven worden als je je lichaam aan de wetenschap schenkt.
- Orgaan- en weefseldonatie gaat boven de schenking. Het één sluit het ander niet altijd uit.
- Bespreek je keuze met je omgeving, dan weten je nabestaanden wat ze kunnen verwachten na je overlijden
Wie help je?
Als je je lichaam schenkt aan de wetenschap, wordt het gebruikt voor onderwijs of om nieuwe operatietechnieken te ontwikkelen. Aankomende dokters leren zo over de bouw van het menselijk lichaam. Bestaande dokters kunnen de wetenschap zo verder helpen. Ook jij brengt de wetenschap op deze manier naar een hoger niveau.
Hoe werkt het?
Je schenkt je lichaam aan het anatomisch instituut van een universiteit. Dit instituut bepaalt pas na je overlijden of jouw lichaam geschikt is voor de wetenschap. Hier wegen verschillende factoren mee. Bijvoorbeeld je leeftijd, de plek waar je bent overleden en de staat van je lichaam.
Is je lichaam geaccepteerd? Dan moet het binnen 24 uur na je overlijden opgehaald worden door een instituut. Je kan zelf kiezen aan welk instituut jij je lichaam wil schenken. Je lichaam wordt niet direct de volgende dag gebruikt, dit kan nog jaren duren. Je lichaam wordt altijd volledig gebruikt. Nadat je lichaam is gebruikt, wordt het anoniem gecremeerd of begraven. Het schenken van een lichaam kost niets.
Orgaan- en weefseldonatie eerst
Ben jij een geschikte donor? Dan zullen eerst je bruikbare organen en/of weefsels worden gedoneerd. Na de donatie moet je lichaam binnen 24 uur bij het anatomisch instituut zijn aangekomen. Dit regelt het anatomisch instituut.
Als je de kans wilt vergroten dat je lichaam daadwerkelijk naar de wetenschap gaat, kan je overwegen om je donorregistratie aan te passen zodat dat er niet tussen kan komen. Dat kan eenvoudig met je DigiD via https://mijn.donorregister.nl/.
Afscheid voor je nabestaanden
Je nabestaanden hebben maximaal 24 uur om afscheid te nemen van je lichaam. Dit is niet erg lang. Je lichaam moet namelijk binnen 24 uur aanwezig zijn bij het anatomisch instituut. Je nabestaanden kunnen jou niet cremeren of begraven. Wel kan natuurlijk een uitvaartplechtigheid plaatsvinden, maar dan zonder lichaam. Dit heeft impact op je dierbaren, vooral als zij niet op de hoogte zijn van je keuze. Bespreek dit dan ook.
Hoe regel ik de schenking?
Je lichaam zal nooit worden geschonken aan de wetenschap als jij dat niet wil. Om aan te geven dat je dit wel wil, schrijf je een handgeschreven verklaring naar een anatomisch instituut naar keuze. Hierin schrijf je dat je jouw lichaam aan hen wil schenken. Je kan deze verklaring altijd schriftelijk terugtrekken. Onderaan dit artikel staat een lijst van alle anatomische instituten met een link naar de website. Op de site staat onder andere een voorbeeldverklaring en is het adres van het anatomisch instituut vermeld.
Ziekenhuizen in Nederland en België
In Nederland en België loopt donatie aan de wetenschap rechtstreeks via de ziekenhuizen. Hieronder de anatomische instituten op een rij:
- AZM Maastricht https://ae.mumc.maastrichtuniversity.nl/node/13864
- UMC Amsterdam (AMC) https://medischebiologie.nl/lichaamsdonatie/
- UMC Amsterdam (VUmc) https://lichaamdonerenbijvumc.nl/registreren-als-donor/
- UHasselt https://www.uhasselt.be/lichaamsdonatie
- VU Brussel http://svl.artevub.be/nl
UMC Leiden https://www.lumc.nl/org/anatomie-embryologie/82525/lichaamsdonatie/ - UMC Antwerpen https://www.uantwerpen.be/en/research-groups/astarc/research/research-groups/human-anatomy-and-em/lichaamsafstand/
- UMC Gent https://www.ugent.be/ge/hsr/nl/diensten/lichaamsafstand/
- UMC Nijmegen https://www.radboudumc.nl/afdelingen/anatomie/terbeschikkingstelling (heeft momenteel een inschrijfstop)
- UMC Rotterdam (inschrijfstop) https://www.erasmusmc.nl/nl-nl/patientenzorg/lichaamsdonatie
- UMC Utrecht https://www.umcutrecht.nl/nl/meedoen-aan-wetenschappelijk-onderzoek (inschrijfstop)
- UMC Groningen https://bscs.umcg.nl/nl/deelname/lichaamsdonatie/ (inschrijfstop)
Waarschuwing voor Body Brokers
Wanneer je zoekt op “lichaam doneren aan wetenschap” op Google wordt er geadverteerd door RISE Labs. Dit is een Amerikaanse commerciële partij die handelt in lichaamsdelen waarover de NOS heeft gerapporteerd.
We raden aan om dit artikel goed te lezen want hier staat in: “Het is onduidelijk wat er gebeurt met de door de Nederlanders gedoneerde lichamen en aan wie RISE Labs de lichaamsdelen doorverkoopt. Het bedrijf wil Nieuwsuur niet te woord staan en ook het ministerie van Volksgezondheid heeft er geen exacte informatie over.”
Gerelateerde artikelen
- Heb jij je donorkeuze nog niet ingevuld? Of wil je de huidige keuze veranderen? Lees hier hoe dat moet.
ⓘ Heb je naar aanleiding van dit artikel nog vragen, opmerkingen of verbeteringen? Laat het ons graag weten via deze pagina.
Relevante links
- De informatie van de Rijksoverheid over het schenken van je lichaam aan de wetenschap
- Wees gewaarschuwd en lees hier het artikel van de NOS over body brokers