Grote lijnen

• Als jij overlijdt, gaat de voogdij over je kind meestal automatisch over naar de overlevende ouder.
• Is er geen overlevende ouder, of is deze niet geschikt voor jouw kind te zorgen? Dan kan je een voogd aanwijzen in jouw testament of in het gezagsregister.
• Het opstellen van een testament kost geld. Registratie in het gezagsregister is gratis.
• Heb je geen voogd aangewezen en is geen ouder meer beschikbaar om de voogdij op zich te nemen? Dan bepaalt de rechter wie de voogdij krijgt over het kind. Dit kan een instelling zijn.
• Een beoogd voogd moet na jouw overlijden de voogdij accepteren. De voogdij kan dus ook worden geweigerd. Spreek tijdig met de beoogd voogd om te zien of hij of zij bereid is de voogdij op zich te nemen als dit zover is.
• Een geschikte voogd moet aan een aantal vereisten voldoen.
• Direct gratis een voogd aanwijzen kan via de Rechtspraak met dit formulier

Wat gebeurt er als je niets regelt?

Als je niet hebt vastgelegd wie de voogdij over jouw kinderen krijgt en één ouder overlijdt, behoudt de andere ouder vaak het ouderlijk gezag. Als beide ouders zijn overleden of de overlevende ouder is niet geschikt om voor het kind te zorgen, wijst de rechter een voogd aan. Dit doet de rechter samen met de overgebleven familie van het kind en het kind zelf. Als hier niets uitkomt, wordt de Raad voor de Kinderbescherming ingeschakeld. Zij proberen opnieuw een geschikte voogd te vinden. Als dit ook niet lukt, wijst de rechter een instelling aan als voogd. Deze instelling probeert een pleeggezin te vinden voor jouw kind of helpt hem of haar zelfstandig te wonen.

Vastleggen in testament of gezagsregister

Je kan in jouw testament of in het gezagsregister opschrijven wie de voogdij krijgt over jouw kind in de situatie waar geen ouder voor hun kind kan of wil zorgen. Zo weet je zeker dat jouw kind goed terecht komt. Een testament stel je op bij de notaris. Zonder een notaris is een testament niet geldig. Alleen een notaris kan het testament op later moment wijzigen. De kosten die hieraan verbonden zijn kunnen aardig oplopen.

Registratie in het gezagsregister kan zonder notaris. Een schriftelijke registratie is mogelijk met dit formulier. Hier staan ook nadere instructies over het juist invullen van het formulier. Je kan de registratie in het gezagsregister ook online regelen. Doe dat via deze link. De registratie zelf is gratis. Wel moet je bij een schriftelijke registratie bepaalde gemeentelijke documenten meesturen. Deze documenten kosten geld.

Is de voogdij geregeld in het testament én in het gezagsregister? En spreken deze registraties elkaar tegen? Dan wordt de meest recente registratie gevolgd. Het kan ook voorkomen dat de ouders allebei een andere voogd aanwijzen, omdat zij het niet eens zijn met elkaar. In het geval dat de ouders beiden niet meer voor het kind kunnen, willen of mogen zorgen bepaalt de rechter welke registratie hij volgt.

Voorbeeld: zowel in testament als gezagsregister

Henk, de vader van Lewis, heeft tien jaar geleden in het gezagsregister bepaalt dat zijn moeder de voogdij krijgt over Lewis als hij overlijdt. Vier jaar geleden heeft hij een testament opgesteld, waar hij de voogdij aan zijn echtgenoot Anne nalaat.

Het testament is het meest recent. Het testament is daarom geldig.

Een geschikte voogd

Een voogd moet wel geschikt zijn om voor het kind te kunnen zorgen. In de wet is hierover een aantal regels opgenomen:

• De aangewezen voogd moet een persoon zijn. Je kan geen instelling aanwijzen.
• De persoon mag niet geestelijk ziek zijn, onder curatele staan of minderjarig zijn.
• De persoon moet de voogdij accepteren.

Voor het aanwijzen van de voogd in het testament of gezagsregister is geen toestemming nodig en de aangewezen voogd ontvangt hier ook geen bericht over.

Praat met de voogd die je wilt aanwijzen

Heb je een geschikt persoon in gedachten? De beoogd voogd kan de voogdij weigeren. Bespreek dus met deze persoon of hij of zij bereid is voogd te worden als dat nodig is, dan kom zij of hij niet voor verrassingen te staan en is de kans dat de voogdij wordt geaccepteerd ook groter.

Relevante links

• Je kan gratis een voogd aanwijzen via dit formulier van de Rechtspraak.  Hiervoor moet je inloggen met DigiD.
• Je kan het verzoek ook schriftelijk indienen bij een rechtbank in de buurt, hiervoor moeten wel griffiekosten worden betaald.