Jouw testament, jouw keuzes

Als je geen testament hebt, bepaalt het erfrecht wie jouw erfgenamen zullen zijn. Als je kinderen hebt, zullen zij automatisch onder die erfgenamen vallen.

Maar het staat je geheel vrij om in je testament zelf te bepalen wie wat gaat erven. Je kan een deel van je erfenis aan goede doelen geven, je kan stiefkinderen insluiten, maar je kan dus ook je eigen kinderen onterven. Als een kind hiermee akkoord gaat, dan ontvangt het kind ook daadwerkelijk niets uit de erfenis.

Je kan in het testament ook toelichten waarom je een kind onterft.

Recht op legitieme portie

Een kind hoeft niet akkoord te gaan met de onterving. Nadat zowel jij en je partner zijn overleden, kan het onterfde kind namelijk aanspraak maken op de legitieme portie. De legitieme portie bestaat enkel uit geld. In principe is de legitieme portie de helft van het kindsdeel. We geven een voorbeeld van een getrouwd gezin met 2 kinderen. Dit figuur komt overigens uit een slide die wordt gebruikt tijdens het opstellen van een Nalatenschapsdossier, ook hier wordt dit onderwerp doorgenomen.

Uiteraard kunnen meerdere zaken invloed hebben op de exacte hoogte van de legitieme portie. Als het onterfde kind bijvoorbeeld al een schenking heeft gekregen, maar het andere kind niet, dan heeft dat invloed op wat er nog overblijft van de legitieme portie.

Aanspraak maken op legitieme portie

Als je als kind aanspraak wilt maken op de legitieme portie, zal je je binnen 5 jaar na overlijden moeten melden bij de executeur (de persoon die de erfenis afwikkelt) of de andere erfgenamen zoals een broer of zus. Maar hoe weet je wat er in het testament staat? Daar kan je achter komen door dit aan de notaris te vragen.

Via het Centraal Testamenten Register kan je opvragen of er een testament is opgemaakt, je krijgt dan te horen bij welke notaris dit is gedaan. De notaris hoeft je niet het hele testament te verstrekken, maar zal wel het onderdeel delen waarin staat dat je onterft bent. Daarbij kan je ook vragen of er andere relevante documenten beschikbaar zijn die van belang zijn, zoals de huwelijkse voorwaarden.

Informatieplicht van notaris?

Moet de notaris het onterfde kind informeren over de onterving? Daarover verschillen de meningen. De beroepsgroep van notarissen heeft zelf bepaalt dat dit niet zo is, ook vanwege het ambtsgeheim. Maar er is ook een rechtszaak geweest waarbij de notaris  de onterfde kinderen wel had geïnformeerd, en de rechter een klacht hiertegen heeft verworpen.

Je kan er dus zeker niet vanuit gaan dat een onterfd kind op de hoogte wordt gesteld van het overlijden, de onterving, of het recht om de legitieme portie op te eisen. Een kind zal hier zelf achteraan moeten.

Relevante links

• Via het Centraal Testamenten Register kan je opvragen of er een testament is gemaakt