Erfbelasting: betalen en besparen
Als je overlijdt, laat je een erfenis achter. Deze erfenis wordt verdeeld over de erfgenamen. Je erfgenamen moeten hier erfbelasting over betalen. Hoeveel die erfbelasting bedraagt, ligt aan de relatie met de erflater en de grootte van de erfenis.
In het kort
- Om te bepalen hoeveel erfbelasting moet worden betaald, moet allereerst duidelijk zijn wat de waarde is van de erfenis.
- De waarde kan door jouw erfgenamen zelf worden geschat, of door een executeur.
- Je kan iedereen als executeur aanwijzen, of een notaris kan optreden als executeur.
- Door te schenken tijdens je leven aan je toekomstige erfgenamen maak je hun erfenis kleiner. Dit bespaart jouw erfgenaam erfbelasting. Denk na over deze optie.
Wat is de erfenis waard?
Om te bepalen hoeveel erfbelasting jouw erfgenamen moeten betalen, moet allereerst de waarde van de erfenis worden berekend. Dit wordt vaak door een executeur gedaan. De executeur is of door de erflater zelf benoemd in het testament, of nabestaanden benoemen een executeur.
Het vaststellen van de erfenis is niet altijd even makkelijk. De liquide middelen op de bankrekening zijn makkelijk vast te stellen, maar de waarde van jouw huis en andere spullen is lastiger in te schatten. Loop de volgende stappen na.
- Bepaal de waarde van de bezittingen
Denk aan bankrekeningen, een koophuis, auto, sieraden, meubels, bankrekeningen en cash geld.
Ga uit van de economische waarde van de inboedel bij het bepalen van de waarde. De economische waarde is gelijk aan de prijs waarvoor de bezitting op de markt zou worden verkocht. Dit kan dus verschillen van het verzekerde bedrag.
De waarde van het koophuis wordt bepaald door de WOZ-waarde in het jaar van of het jaar na het overlijden.
Bij het vaststellen van de erfbelasting wordt niet gekeken naar de werkelijke opbrengst na eventuele verkoop. - Breng alle schulden in kaart
Informeer bij de banken of de erflater nog leningen had lopen. Check bij het Bureau Krediet Registratie (BKR) of de erflater schulden had. Schulden bij professionele kredietverstrekkers zijn daar bekend. Bekijk welke facturen nog openstaan. Rekeningen van creditcards, schenkingen op papier, wensen uit het codicil, legaten en verschuldigde inkomstenbelasting behoren ook allemaal tot schulden. Reken deze ook mee. - Bepaal de waarde van de erfenis
Dit doe je door het geschatte bedrag aan schulden af te trekken van de geschatte waarde van de bezittingen. Over het overgebleven bedrag betaal je erfbelasting.
De tarieven voor de erfbelasting
Zoals eerder gezegd wordt de hoogte van de erfbelasting voornamelijk bepaald door de relatie van de erfgenaam met de erflater en de hoogte van de erfenis. In 2021 zijn de tarieven als volgt.
| Hoogte van de erfenis | Echtgenoot, geregistreerd of samenwonend partner of (pleeg)kind | (Achter)kleinkind | Overige erfgenaam (broer, zus, ouders, etc) |
| €0 – €128.750 | 10% | 18% | 30% |
| €128.751 en hoger | 20% | 36% | 40% |
Bron: Tarieven erfbelasting 2021 Belastingdienst
Vrijgesteld bedrag
Daarnaast wordt de hoogte van de erfbelasting ook beïnvloed door eventuele vrijstellingen. Als erfgenaam kan je namelijk vrijgesteld zijn van erfbelasting voor een bepaald bedrag.
- Echtgenoot, geregistreerd of samenwonend partner €671.910
- (Pleeg-, klein- of stief)kind €21.282
- Kind met een beperking €63.836 (enkele voorwaarden van toepassing)
- Ouder €50.397
- Achterkleinkind of andere erfgenaam €2.244
Wat betekent dit nou? We vatten de bovenstaande informatie in een voorbeeld samen:
De vader van Sal is in 2021 overleden. Vader laat een erfenis met een waarde van €300.000 na aan Sal. Van dit bedrag is €21.282 vrijgesteld van erfbelasting. Over de overige €278.718 is Sal erfbelasting verschuldigd. Over de eerste €128.750 betaalt hij 10% erfbelasting. Over de overige €149.968 betaalt hij 20% belasting. Dit betekent dat Sal in totaal €42.868,60 aan erfbelasting betaalt over de erfenis van €300.000.
Aangifte doen
Wie doet eigenlijk de aangifte? En wanneer moet dit worden gedaan? En hoe?
Als er een executeur is benoemd in het testament of door de nabestaanden, doet deze aangifte. Anders moeten alle erfgenamen voor zichzelf aangifte doen. De aangifte moet binnen 8 maanden na overlijden worden gedaan bij de Belastingdienst. Lukt het niet binnen de 8 maanden, dan kan om uitstel worden gevraagd.
De aangifte kan online worden gedaan. Doe dit aan de hand van het stappenplan van de Belastingdienst. Hier lees je ook welke gegevens je paraat moet hebben voor de aangifte. De aangifte kan ook per post. Doe dit aan de hand van de speciale formulieren van de Belastingdienst.
Aangifte aanpassen
Soms blijkt een erfenis na de aangifte meer of minder waard. De Belastingdienst kan bij een te lage schatting een naheffing opleggen. Is de werkelijke waarde van de erfenis lager? Dan heb je teveel erfbelasting betaald. Dien dan een verzoek om teruggave in bij de Belastingdienst.
Bespaar door te schenken
De te betalen erfbelasting kan oplopen tot een flink bedrag. Door middel van belastingvrij schenken tijdens je leven aan je toekomstige erfgenamen, maak je de erfenis kleiner. Hierdoor wordt de erfbelasting minder. Je kan elk jaar een belastingvrije schenking maken binnen de regels van de Belastingdienst.
Gerelateerde artikelen
- Wil je weten hoe je de erfbelasting kan verlagen door bij leven te schenken? Lees dan dit artikel over schenken
ⓘ Heb je naar aanleiding van dit artikel nog vragen, opmerkingen of verbeteringen? Laat het ons graag weten via deze pagina.
Relevante links
- Wil je snel uitzoeken hoeveel erfbelasting moet worden betaald over je erfenis? Gebruik dan deze rekentool van de Belastingdienst.
- Doe je zelf erfbelastingaangifte? Lees dan hier hoe je dat online doet, en hier hoe dit kan per brief.
