In het kort

• Als je ongeneeslijk ziek bent, heb je recht op palliatieve zorg.
• Palliatieve zorg wordt verleend door verschillende hulpverleners. Denk aan het ziekenhuis en je huisarts, maar ook aan een psycholoog, diëtist of fysiotherapeut.
• Jouw huisarts verwijst je door naar de geschikte hulpverlener(s).
• Palliatieve zorg wordt vaak vergoed en kan op veel plekken verleend worden.
• Schrijf op wat voor palliatieve zorg je wenst, dat kan in een wilsverklaring.

De huisarts als doorverwijzer

Bij je huisarts kan je aangeven aan wat voor zorg jij behoefte hebt. Of misschien begint je huisarts zelf wel over de palliatieve zorg. Samen kunnen jullie kijken welke zorg geschikt is. Je huisarts verwijst je vervolgens door naar verschillende hulpverleners. Het is prettig als je een fijne huisarts hebt. Één waar jij op je gemak je behoeftes kan bespreken.

Verder moet een (huis)arts jou ongeneeslijk ziek verklaren, anders heb je geen recht op de palliatieve zorg.

Verschillende hulpverleners

Jouw huisarts verwijst je door naar verschillende hulpverleners.Er bestaan verschillende hulpverleners, bijvoorbeeld:

• Het ziekenhuis. Ziekenhuizen hebben steeds vaker een palliatief team, wat bestaat uit artsen en verpleegkundigen gespecialiseerd in het verlichten van pijn.
• Een maatschappelijk werker. Hij of zij helpt je bij de praktische gevolgen van het ziek zijn, waarbij ook jouw dierbaren worden betrokken. Denk bijvoorbeeld aan het regelen van boodschappen of regelmatig gezelschap.
• Een psycholoog. Je hoeft geen ernstige psychische problemen te hebben om te praten met een psycholoog. Ongeneeslijk ziek zijn is niet niks. Een psycholoog kan al helpen met klachten van somberheid, angsten of gespannenheid.
• Een fysiotherapeut. Deze kan je helpen bepaalde activiteiten langer zelf te blijven doen.
• Een diëtist. Wellicht gaat zelf eten en drinken naarmate van tijd steeds moeizamer of worden gerechten smakeloos. Een diëtist geeft praktische adviezen.
• De geestelijk verzorger. Hoe dichterbij het einde van je leven, hoe meer je misschien gaat nadenken over bijvoorbeeld het een hiernamaals of de zin van het leven. Een geestelijk verzorger kan met je praten over dit soort onderwerpen. Dit hoeven geen religieuze onderwerpen te zijn.

Plaats van de zorg

Palliatieve zorg kan plaatsvinden op meerdere plekken. In een zorginstelling, ziekenhuis of misschien wel thuis. Als je thuis blijft in de periode waarin je palliatieve zorg ontvangt, zal niet altijd professionele hulp aanwezig zijn. Op de momenten dat geen professionals aanwezig zijn, moeten vrijwilligers of mantelzorgers toezicht houden.

Schrijf je wensen op in een wilsverklaring

Leg je wensen rondom de palliatieve zorg vast in een wilsverklaring. In een wilsverklaring schrijf je zelf jouw wensen omtrent je medische zorg op. Als je op gegeven moment niet meer in staat bent om je wensen uit te spreken (bijvoorbeeld omdat je erge dementie hebt), weet jouw omgeving wel wat jouw wensen waren. Zo krijg je alsnog de medische zorg die jij wenst.

Een wilsverklaring stel je zelf op. Je schrijft je wensen op en vermeld daarbij de datum, naam en handtekening.

Kan dit ook in een levenstestament?

Je kan je wensen overigens ook opnemen in je levenstestament. Dit is een testament dat geldt tijdens je leven. Dit wordt opgesteld bij de notaris. Hier regel je niet alleen medische wensen in, maar ook bijvoorbeeld financiële. Voor medische wensen volstaat een normale wilsverklaring. Dit is vaak zelfs beter. Een wilsverklaring geef je gemakkelijker aan je huisarts, aangezien je hier alleen medische wensen vermeld. Misschien vind je het niet prettig als jouw huisarts weet wat jouw financiële wensen zijn. Daarbij blijkt dat een huisarts een zelf opgestelde wilsverklaring vaak meer overtuigend vind.

Terminale palliatieve zorg

De terminale palliatieve zorg start zodra iemand nog drie maanden te leven heeft. Ook deze zorg richt zich het verbeteren van de levenskwaliteit van de zieke en kent hetzelfde soort hulpverleners.

Tijdsduur

De palliatieve zorg duurt vaak langer dan men denkt. Als iemand te horen krijgt dat hij of zij onbehandelbare Alzheimer heeft, maar nog wel 10 jaar kan leven, start de palliatieve zorg al.

Vergoeding

Palliatieve zorg wordt meestal vergoed door je zorgverzekering. Hiervoor betaal je een eigen risico. Neem contact op met je zorgverzekeraar als je je afvraagt wat voor palliatieve zorg vergoed wordt.

Heb je een Wlz-indicatie? Dan wordt de meeste palliatieve zorg vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) vergoed. Onder andere zorg in een zorginstelling, medische zorg en hulpmiddelen worden vanuit de Wlz vergoed. Een Wlz-indicatie krijg je van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Zij verlenen deze indicatie als je recht hebt op langdurige zorg. Je moet wel een eigen bijdrage betalen. Hoe hoog die eigen bijdrage is, kan met deze rekenhulp worden berekend.

Als je thuis palliatieve zorg ontvangt, vergoedt jouw gemeente vaak de praktische hulp. Dit gaat bijvoorbeeld om extra hulp in de huishouding of mantelzorg. Hiervoor geldt de Wet Maatschappelijke Ondersteuning.

Relevante links

• Bekijk bij je eigen verzekeraar wat de vergoedingen zijn voor palliatieve zorg